Article
Borise Dežuloviću svaka ti čast ne samo na izgovorenim rečima nego i na hrabrosti ......
Boris Dežulović (rođen 20. studenog 1964. u Splitu) hrvatski je novinar i pisac. Jedan je od suosnivača Feral Tribunea i redoviti kolumnist u hrvatskim i srpskim medijima.....
Dežulović je na vrlo detaljan način pojasnio da ustaški pozdravi nemaju nikakvu vezu sa anti-fašističkom istorijom Hajduka. Naravno, u svom stilu. Evo tog "časa iz istorije", ekavicom i našim rečima prilagođenog za ovdašnje čitaoce, naročito one mlađe:
"Bila je poslednja sreda te zime, dva dana pred proleće, i bio je vatromet za kraj: Frane Matošić je uvalio het-trik, a brat mu Jozo dodao jedan za ukupnih 9:0 protiv gradskog rivala Splita. Hajduk je tako uverljivo, sa četrnaest pobeda i jednim jedinim porazom, osvojio titulu prvaka Banovine Hrvatske.
'Beli' su opet bili moćni, spremni da sa braćom Matošić, Sobotkom, Kacijanom, Radovnikovićem i Kokezom nakon punih dvanaest godina vrate titulu prvaka Jugoslavije u Split: kao prvi u Hrvatskoj, zajedno s drugoplasiranim i trećeplasiranim, zagrebačkim klubovima Građanskim i Konkordijom, plasirao se u završnicu prvenstva Kraljevine i nestrpljivo iščekivao prvi susret doigravanja protiv slovenskog prvaka NK Ljubljane. Do te utakmice, međutim, nikad nije došlo.
Već sledećeg utorka u Beogradu je potpisan ugovor o pristupanju Jugoslavije Trojnom paktu, usledio je državni udar, pa nemačka invazija. Onda je 10. aprila Slavko Kvaternik u Zagrebu proglasio Nezavisnu Državu Hrvatsku, a pet nedelja kasnije Ante Pavelić je u Rimu potpisao darovnicu kojom Benitu Musoliniju prepušta Dalmaciju i gotovo sva dalmatinska ostrva. Malo ko je više mislio na fudbal.
Gradski derbi te srede, 19. marta 1941., ispao je tako poslednja zvanična utakmica oba splitska kluba. Uprava RNK Split u znak protesta zbog okupacije uskoro je raspustila klub, a Hajduk je odigrao još par prijateljskih utakmica s Kaštelanima - pripremajući se za četvrtfinale hrvatskog kupa protiv Konkordije - pre nego što su italijanske vlasti donele uredbu da svi klubovi moraju nastaviti rad pod okriljem Fašističke partije. Uprava i igrači to su, naravno, odbili. Tako je toga leta rasformiran i Hajduk.
Soćieta Kalčo Spalato
U avgustu će gotovo cela ekipa Splita pristupiti Prvom splitskom partizanskom odredu i skončati pred ustaškim streljačkim strojem u Ruduši kraj Sinja. U partizane će uskoro otići i dobar deo igrača i članova uprave Hajduka, koji je glatko odbio poslednju ponudu Italijana, onu koja se ne odbija: da nastupe u prvoj italijanskoj ligi. Umesto Hajduka, Italijani su tako osnovali fantomski Soćieta Kalčo Spalato, a stadion kraj Plinare po Dučeovom sinu nazvan je Kampo Sportivo Bruno Musolini.
Dve godine kasnije, nakon kapitulacije Italije, i ustaške su vlasti zapele da obnove Hajduk i priključe ga prvenstvu NDH, ali je i njihov pokušaj neslavno propao: za obnovu kluba nisu uspeli naći i privoleti nijednog jedinog člana Hajduka. Održana su u to vreme čak i dva turnira, uz učestvovanje Građanskog, Konkordije i HAŠK-a, sa kojih je sav prihod bio namenjen obnovi Hajduka. Nogometni savez NDH dodao je dvadeset hiljada kuna, Građanski komplet dresova, ali nisu ih imali kome dati.
Klub je na kraju ipak obnovljen, na svetoga Duju, 7. maja 1944., ali na ostrvu Visu. Obnovljen je kao Hrvatski sportski klub Hajduk, da bi vrlo brzo kao ekipa Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije - Hajduk NOVJ - s Visa krenuo u svoje prvenstvo, u posve jedinstvenu i najneobičniju sportsku avanturu Drugog svetskog rata. U sledećih godinu i po dana Hajduk će proputovati trideset hiljada kilometara, kroz sedam država na tri kontinenta, odigravši devedeset utakmica. Pobedivši, uzgred, u sedamdeset četiri.
Epska utakmica 1944.
Vrhunac je bila epska utakmica 23. septembra 1944. protiv vojne reprezentacije Velike Britanije, odigrana u Bariju pred više od četrdeset hiljada gledalacaa: bio je to uopšte najveći sportski događaj u ratnoj Europi.
Vojna selekcija Britanije imala je jaku ekipu, nije to uopšte bila zajebancija: igrao je Brajan Džon iz Arsenala, koji je harao predratnom engleskom ligom, bili su tu i Džejms Merfi iz VBA, viceprvaka Engleske, Endi Biti i Tom Fini iz tada moćnog Prestona, Džim Rad iz Mančester sitija i čuveni Sten Kulis, legenda Vulverhemptona, po kome se i danas zove tribina stadiona Vulvsa. Kulis se proslavio u maju 1938., na poslednjoj predratnoj utakmici Engleske, u onoj čuvenoj pobedi nad Nemačkom 6:3 usred Berlina, pred stotinu i pet hiljada gledalaca i kancelarom Adolfom Hitlerom u počasnoj loži. Kulis je zapamćen kao heroj te pobede, iako uopšte nije igrao: udaljen je iz tima još u svlačionici, jer je jedini od igrača odbio naređenje britanske vlade da, negujući englesko-nemačke diplomatske odnose, pozdravi ložu i Firera uzdignutom desnicom.
Nacističke kite
'Beli' su se tako u Bariju upisali na fudbalsku kartu Evrope, tamo gde su već bili upisani Real, Barselona, Milan, Inter, Juventus, Bajern, Olimpik Marsej, Ajaks i drugi velikani. Nijedan od tih klubova, međutim, nije napravio ono što je napravio Hajduk: nijedan nije odbio igrati po pravilima nove, nacističke Evrope.
Niti je Barselona odbila igrati špansku ligu kad joj je generalisimus Frančesko Franko zabranio katalonski jezik i katalonske boje na grbu, preteći igračima smrću ako ne puste finale kupa Realu sa deset razlike, niti je bogami proleterski milanski Inter odbio igrati italijansku ligu kad mu je Duče promenio slavno ime i krstio ga Soćieta Sportiva Ambrosijana. Nije veliki Bajern odbio igrati čudovišnu Hitlerovu Gauligu kad mu je legendarni trener Kurt Landojer, koji im je doneo prvu titulu u istoriji, kao Jevrejin deportovan u Dahau, niti je Šalke 04 imao problem s povlasticama kad - kao “simbol Nove Nemačke”, pred kojim su umirali od straha svi klubovi Trećeg Rajha - nije izgubio nijednu jedinu utakmicu od 1935. do 1943. Nije veliki Ajaks odbio igrati u okupiranoj Holandiji, niti se veliki Olimpik u poniženoj Francuskoj pridružio pokretu otpora: u maju 1945., na poslednjoj utakmici velike ratne turneje, titulom počasnog kluba Slobodne Francuske general Umblo je tako u ime Šarla de Gola odlikovao mali, ali zajebani Hajduk iz Splita.
Olimpik, Ajaks, Inter, Bajern ili Barselona dupe bi dali za takvu biografiju: da im danas, sedamdeset godina kasnije, u istoriji kluba piše kako su početkom Drugog svetskog rata odbili igrati Generalisimusove, Dučeove, Firerove ili nekakve smešne kvislinške lige, da su se umesto toga pridružili pokretu otpora i orali ledine severne Afrike i oslobođene Evrope, igrajući sami svoj Kup evropskih prvaka dok ostali velikani dudlaju kite svojih nacističkih sponzora.
Belmondo kao Matošić
Stajali bi danas pred njihovim stadionima spomenici toj neobičnoj, ponosnoj ekipi, iscijeđenoj ratom, malarijom i morskim olujama, snimili bi o njima odavno već celu kinematografiju patetičnih filmova, mladi Žan Pol Belmondo glumio bi Franosu Matošića, a navijači bi o godišnjicama tih istorijskih datuma organizovali veličanstvene koreografije zajebavajući se s Hitlerom i njegovim poglavnicima.
Hajduk i njegovi navijači, međutim, nisu ti.
Uklanjanje zvezde
Kad je pre pet godina gospodin Pjer Burso, predsjednik Uprave velike francuske banke Sosijete Ženeral, vlasnika Splitske banke, u svečanom salonu poljudskog stadiona potpisao sponzorski ugovor s Hajdukom vredan dva miliona evra, domaćini su ga odveli u uobičajeni obilazak trofejne sale, hvaleći se vitrinama punim velikih pehara, plaketa i medalja. Pristojni monsinjor Burso kurtoazno se divio Hajdukovim titulama, sve dok u uglu dvorane nije zaprepašten opazio neobičnu neku staru plaketu s potpisom Šarla de Gola. Znatiželjnom gostu domaćini su ispričali istoriju tog suvenira iz Drugog svetskog rata, a on je ostao potpuno zaprepašten. “Da ste mi ovo pokazali pre potpisivanja ugovora”, rekao je, prema urbanoj legendi, gospodin Burso, “dobili biste mnogo više od dva miliona!”.
Iz nekog znatiželjnim gostima neobjašnjivog razloga, naime, Hajduk se - baš kao, uostalom, i ostatak Hrvatske - te epizode iz svoje stogodišnje biografije stidi. Iz nekog nepoznatog razloga, Hajduk se - baš kao i ostatak Hrvatske - odriče svoje jedine evropske titule.
Sedamdesetak godina kasnije, Hajduk će tako iz svoje trofejne sale ukloniti veliku fotografiju mitske utakmice u Bariju i štampati kalendare s retuširanim fotografijama igrača bez zvezde na dresu, a navijači će na vrhuncu istorijske šizofrenije mahati zastavama s kukastim krstom, u crnim majicama s nacističkim orlom i natpisom “Hajduk Jugend”. Konačno, pre nekoliko dana - sedamdeset godina nakon što je mali, ponosni Hajduk odbio biti ukras Dučeove i Poglavnikove lige - školjka poljudskog stadiona odjekuje od pokliča “Ajmo, ustaše!”: cijela severna tribina visoko diže desnice u vazduh i grmi “Za dom!”, pola istočne tribine visoko diže desnice i odgovara - “Spremni!”.
Što bi Benito dao da je 1941. imao takav klub i takve navijače! Niko mu više nikada ne bi mogao reći da Dalmacija nije italijanska: ni guverner Đuzepe Bastianini ne bi krio suzu radosnicu kad bi Torcida na Kampo Sportivo Bruno Musolini salutirala s desnicama u vazduhu i skandirala svome Dučeu. Istina, dole na travnjaku, Soćieta Kalčo Spalato, sastavljen od pripadnika Đoventu Italiana del Litorio, glatko bi od Soćieta Sportive Ambrosiane Đuzepea Meace izgubio 0:14 i ispao iz prve italijanske lige, ali - kako danas znamo - ne pamti se rezultat, već veličanstvena atmosfera.
''Ostavite Hajduk na miru, neko vas je gadno zajebao: to nije vaš klub", poručio je splitskoj Torcidi Boris Dežulović.
Previous article:
Браћа...... (11 years ago)
Next article:
PrOnAĐi VećI HiTTT (11 years ago)
About the game:
USA as a world power? In E-Sim it is possible!
In E-Sim we have a huge, living world, which is a mirror copy of the Earth. Well, maybe not completely mirrored, because the balance of power in this virtual world looks a bit different than in real life. In E-Sim, USA does not have to be a world superpower, It can be efficiently managed as a much smaller country that has entrepreneurial citizens that support it's foundation. Everything depends on the players themselves and how they decide to shape the political map of the game.
Work for the good of your country and see it rise to an empire.
Activities in this game are divided into several modules. First is the economy as a citizen in a country of your choice you must work to earn money, which you will get to spend for example, on food or purchase of weapons which are critical for your progress as a fighter. You will work in either private companies which are owned by players or government companies which are owned by the state. After progressing in the game you will finally get the opportunity to set up your own business and hire other players. If it prospers, we can even change it into a joint-stock company and enter the stock market and get even more money in this way.
In E-Sim, international wars are nothing out of the ordinary.
Become an influential politician.
The second module is a politics. Just like in real life politics in E-Sim are an extremely powerful tool that can be used for your own purposes. From time to time there are elections in the game in which you will not only vote, but also have the ability to run for the head of the party you're in. You can also apply for congress, where once elected you will be given the right to vote on laws proposed by your fellow congress members or your president and propose laws yourself. Voting on laws is important for your country as it can shape the lives of those around you. You can also try to become the head of a given party, and even take part in presidential elections and decide on the shape of the foreign policy of a given state (for example, who to declare war on). Career in politics is obviously not easy and in order to succeed in it, you have to have a good plan and compete for the votes of voters.
You can go bankrupt or become a rich man while playing the stock market.
The international war.
The last and probably the most important module is military. In E-Sim, countries are constantly fighting each other for control over territories which in return grant them access to more valuable raw materials. For this purpose, they form alliances, they fight international wars, but they also have to deal with, for example, uprisings in conquered countries or civil wars, which may explode on their territory. You can also take part in these clashes, although you are also given the opportunity to lead a life as a pacifist who focuses on other activities in the game (for example, running a successful newspaper or selling products).
At the auction you can sell or buy your dream inventory.
E-Sim is a unique browser game. It's creators ensured realistic representation of the mechanisms present in the real world and gave all power to the players who shape the image of the virtual Earth according to their own. So come and join them and help your country achieve its full potential.
Invest, produce and sell - be an entrepreneur in E-Sim.
Take part in numerous events for the E-Sim community.
